Η διαδικασία χορήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτουργία τηλεοπτικού σταθμού στην Κύπρο
Αρμόδιος φορέας για την χορήγηση άδειας σχετικά με την ίδρυση, εγκατάσταση και λειτουργία παρόχου υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, υπαγόμενου στην Κυπριακή δικαιοδοσία, είναι η Ανεξάρτητη Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου. Η Ανεξάρτητη Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου είναι, επίσης, αρμόδια για την ανάκληση, ανανέωση και τροποποίηση μίας τέτοιας άδειας.
Ι. Έννοια παρόχου υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, υπαγόμενου στην Κυπριακή δικαιοδοσία
Ως πάροχος υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, εμπίπτων στην Κυπριακή δικαιοδοσία, δυνατό να νοηθεί όχι μόνο αυτός, που έχει τα κεντρικά γραφεία του στην Κύπρο, αλλά κι εκείνος, ο οποίος τα έχει σε άλλο κράτος μέλος ή ακόμη και σε τρίτο κράτος (το τρίτο κράτος έχει την έννοια του μη συμμετέχοντος στην Ε.Ε).
ΙΙ. Τύποι Άδειας Παρόχου Οπτικοακουστικών Μέσων
Η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου δύναται να χορηγεί τις εξής άδειες παγκύπριας ή τοπικής κάλυψης:
• άδεια παγκύπριου τηλεοπτικού οργανισμού: χορηγείται σε τηλεοπτικό οργανισμό, που σχεδιάστηκε για να καλύπτει πέραν του 75% του πληθυσμού της Κύπρου (εννοούνται οι περιοχές, όπου η Κυβέρνηση ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο) και σκοπεί στην αντικειμενική και αμερόληπτη μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων, προϊόντων λόγου και τέχνης, καθώς και ψυχαγωγίας. Ο αδειούχος πάροχος οφείλει να εξασφαλίζει το υψηλό ποιοτικό επίπεδο των εκπομπών του, ώστε να ανταποκρίνεται στην κοινωνική του αποστολή και να προάγει την πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας∙
• άδεια τοπικού τηλεοπτικού οργανισμού: χορηγείται σε τηλεοπτικό οργανισμό, που καλύπτει μία μικρή σχετικά περιοχή (όχι μεγαλύτερη από επαρχία), και που σκοπό έχει να ανταποκρίνεται στην κοινωνική του αποστολή, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του σε τοπικά θέματα, σύμφωνα με τους ειδικούς όρους, που αναγράφονται στην άδεια λειτουργίας του∙
• άδεια θεματικού τηλεοπτικού οργανισμού: χορηγείται σε τηλεοπτικό οργανισμό, που σκοπό έχει την μετάδοση τηλεοπτικών εκπομπών, οι οποίες περιορίζονται στα ειδικά θέματα, για τα οποία παρασχέθηκε η άδεια∙
• άδεια τηλεοπτικού οργανισμού κωδικοποιημένων τηλεοπτικών εκπομπών ή συνδρομητικός τηλεοπτικός οργανισμός: χορηγείται σε παγκύπριο τηλεοπτικό οργανισμό, που αναμεταδίδει ή μεταδίδει προγράμματα μέσω συνδρομητικής υπηρεσίας και ανεξάρτητα από τεχνική μέθοδο ή μέσο μετάδοσης. Ο αδειούχος πάροχος οφείλει να διασφαλίζει το υψηλό ποιοτικό επίπεδο των εκπομπών του (το 75% των οποίων τουλάχιστον, σε ετήσια βάση, πρέπει να μεταδίδεται σε κωδικοποιημένη μορφή) μέσω της μετάδοσης κωδικοποιημένων τηλεοπτικών εκπομπών γενικού ενδιαφέροντος και θεματικών εκπομπών∙
• άδεια, που χορηγείται σε τηλεοπτικό οργανισμό, ο οποίος διατηρεί εγκαταστάσεις ανερχόμενης ζεύξης προς δορυφόρο στην Κύπρο και οι εκπομπές του οποίου δεν απευθύνονται αποκλειστικά στο κοινό της Κύπρου, αλλά είναι προσβάσιμες στην Κυπριακή επικράτεια και/ή άλλων κρατών μελών∙
• άδεια παρόχου υπηρεσίας βίντεο κατά παραγγελία: χορηγείται σε τηλεοπτικό οργανισμό, που σκοπό έχει την κατ’ επιλογή παροχή οπτικοακουστικής υπηρεσίας. Ο χρήστης επιλέγει μέσα από κατάλογο προγραμμάτων, που έχει επιλέξει ο πάροχος, την χρονική στιγμή παρακολούθησης των προγραμμάτων, κατόπιν δικού του αιτήματος.
ΙΙΙ. Προϋποθέσεις για την Χορήγηση Άδειας Παρόχου Οπτικοακουστικών Μέσων
Α. Θετικές Προϋποθέσεις
Η άδεια ίδρυσης, εγκατάστασης και λειτουργίας τηλεοπτικού οργανισμού δύναται να εκδοθεί και να χορηγηθεί μόνο σε εταιρεία (νομικό πρόσωπο ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου), που έχει συσταθεί στην Κύπρο ή σε άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε. Ωστόσο, όπως είναι λογικό, ο Κύπριος νομοθέτης θέσπισε πρόσθετους όρους και προϋποθέσεις, που πρέπει να πληροί μία εταιρεία, η οποία έχει συσταθεί σε άλλο κράτος μέλος. Πιο συγκεκριμένα, η συστημένη σε άλλο κράτος μέλος, πλην της Κύπρου, εταιρεία θα πρέπει:
• να πληροί όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις, που ισχύουν για την συστημένη στην Κύπρο εταιρεία και να είναι εγγεγραμμένη στο σχετικό μητρώο του Εφόρου Εταιρειών (της Κύπρου)∙
• να διατηρεί μόνιμο και διαρκή δεσμό με την οικονομία κράτους μέλους της Ε.Ε∙ και
• να διατηρεί την έδρα δραστηριοτήτων της σε κράτος μέλος της Ε.Ε. Φυσικά πρόσωπα, πολίτες κράτους μέλους ή της Κύπρου, δύνανται να αποκτήσουν άδεια για λειτουργία τηλεοπτικού οργανισμού μικρής τοπικής κάλυψης μόνο.
Τις ανωτέρω πρόσθετες προϋποθέσεις πρέπει να πληροί για την λήψη μίας τέτοιας άδειας και ο πολίτης κράτους μέλους, πλην της Κύπρου. Για τη διασφάλιση της διαδικασίας και την τόνωση της εμπιστοσύνης των πολιτών, τα ονόματα των μετόχων, που κατέχουν πέρα από το 5% των μετοχών σε τηλεοπτικό οργανισμό με παγκύπρια ή τοπική κάλυψη, απαιτείται να δημοσιεύονται σε 2 τουλάχιστον εφημερίδες τον Ιανουάριο κάθε έτους. Ομοίως, αλλαγές στην ιδιοκτησία των μετοχών πρέπει να δημοσιεύονται με τον ίδιο τρόπο μέσα σε ένα μήνα από την αλλαγή.
Β. Αρνητικές Προϋποθέσεις – Περιορισμοί
Υπάρχουν δύο ειδών περιορισμοί, που δυνατό να επιβληθούν σε εταιρεία, που επιθυμεί να λάβει άδεια ίδρυσης, εγκατάστασης και λειτουργίας τηλεοπτικού οργανισμού: το πρώτο είδος αφορά τους περιορισμούς, που θέτει ο νομοθέτης και γι’ αυτό θα τους αποκαλούμε νομοθετικούς περιορισμούς, ενώ το άλλο αφορά αυτούς, που δύναται να επιβάλει η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, με γνώμονα την προστασία της υγείας του πολίτη και του περιβάλλοντος.
Νομοθετικοί Περιορισμοί
Οι νομοθετικοί περιορισμοί συνήθως αφορούν και επιβάλλονται στους μετόχους και στο ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου, που δύνανται να κατέχουν. Υπάρχουν, ωστόσο και περιορισμοί, που δεν χρησιμοποιούν τα προρρηθέντα κριτήρια. Για παράδειγμα, μία εταιρεία απαγορεύεται να έχει περισσότερες από μία άδειες, κανένας μέτοχος δεν μπορεί να ελέγχει περισσότερο από το 25% του μετοχικού κεφαλαίου αδειούχου εταιρείας(το εν λόγω ποσοστό δεν πρέπει να ξεπερνούν αθροιστικώς τα πρόσωπα, που είναι συγγενείς μεταξύ τους μέχρι β’ βαθμού ή σύζυγοι), ενώ για να αποκτήσει αλλοδαπός μετοχές αδειούχου εταιρείας, που δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 5% του συνολικού μετοχικού της κεφαλαίου, απαιτείται άδεια του Υπουργικού Συμβουλίου. Περαιτέρω, άδεια παρόχου υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων δεν χορηγείται σε φυσικό πρόσωπο, που έχει καταδικαστεί για ατιμωτικό ή ηθικής αισχρότητας αδίκημα ή που δεν είναι ικανό να καταρτίζει δικαιοπραξίες, αλλά ούτε και σε εταιρεία, όταν ένα από τα ανωτέρω πρόσωπα ελέγχει περισσότερο από το 5% του μετοχικού της κεφαλαίου. Συνάγεται πως οι περιορισμοί, που θέτει ο νομοθέτης, ούτε λίγοι είναι ούτε απροσπέλαστοι, άλλά ούτε και παράλογοι. Για παράδειγμα, απαγορεύεται η χορήγηση άδειας τηλεοπτικού οργανισμού σε εταιρεία, που κατέχει ή οι μέτοχοι της οποίας κατέχουν περισσότερο από το 5% σε εκδοτικό οίκο, εφημερίδα, περιοδικό, ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό οργανισμό παγκύπριας εμβέλειας κ.ά. Η μη συμμόρφωση έστω και με έναν εκ των τιθέμενων υπό του νομοθέτη περιορισμών καθιστά το πρόσωπο ένοχο ποινικού αδικήματος, υποκείμενου σε φυλάκιση μέχρι 3 χρόνια ή σε χρηματική ποινή έως €85.400 ή και στα δυο.
Περιορισμοί, που επιβάλλει η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου
Η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου δύναται να χορηγήσει άδεια υπό τους όρους και περιορισμούς, που κρίνει σκόπιμους και που δυνατό να αφορούν τη θέση και την φύση του τηλεοπτικού οργανισμού, τους σκοπούς, την λειτουργία, τα προγράμματα, το προσωπικό, τα μηχανήματα, που θα τοποθετηθούν ή θα χρησιμοποιηθούν και τον τόπο, όπου εγκαθίστανται κεραίες και πομποί. Ειδικότερα, η Αρχή μπορεί να επιβάλει όρους ως προς:
• τη γεωγραφική περιοχή, που καλύπτει ο σταθμός και την τοποθεσία(-ες), από την(/τις) οποία(-ες) θα μεταδίδει μεταδίδει, την συχνότητα και την ισχύ του πομπού σε κάθε σημείο εκπομπής, την ακτινοβολούμενη ισχύ και άλλες τεχνικές απαιτήσεις∙
• την ποιότητα και την πληρότητα, την έκταση και το είδος των προγραμμάτων, που αναφέρονται στην αίτηση για χορήγηση άδειας∙
• την έναρξη λειτουργίας του σταθμού, πριν από την εξασφάλιση του πιστοποιητικού καταλληλότητας για έκαστο σταθμό εκπομπής (το Τελικό Πιστοποιητικό Καταλληλότητας του συστήματος εκπομπής του σταθμού εκδίδεται από το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, το οποίο διεξάγει σειρά μετρήσεων. Κατά τη διάρκεια της εξεταστικής περιόδου, που δεν δύναται να υπερβαίνει τις 4 εβδομάδες, ο σταθμός εκπέμπει δοκιμαστικό σήμα, προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν παρεμβολές σε άλλες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, ενώ μετράται και η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία για τον έλεγχο του ποσοστού ακτινοβολίας, που διαχέεται στο περιβάλλον γύρω από το σημείο εκπομπής. Συνήθως ισχύει 12 μήνες από την ημερομηνία έκδοσής του)∙
• την ίση μεταχείριση των πολιτικών κομμάτων, ιδίως, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.
ΙΙΙ. Υποβολή και Αξιολόγηση της Αίτησης
Η αίτηση υποβάλλεται σε 10 αντίγραφα σε πλήρως συμπληρωμένα έντυπα, αποτελούμενα από τρία μέρη, στην Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου: το πρώτο μέρος περιγράφει την αιτήσασα εταιρεία (όνομα και αριθμός εγγραφής εταιρείας, οικονομική συνδρομή ατόμων/εταιρείας, ονόματα και άλλες πληροφορίες, που αφορούν τους μετόχους, ενώ στην αίτηση επισυνάπτονται και ένορκες δηλώσεις των τελευταίων), το δεύτερο την προτεινόμενη υπηρεσία και το προσωπικό (διακριτικό όνομα σταθμού, περιοχή κάλυψης, περιεχόμενο και φιλοσοφία των προγραμμάτων, ώρες εκπομπές, πηγές προγραμμάτων, τύποι προγραμμάτων, πληροφορίες επί των εισαγόμενων προγραμμάτων, περιγραφή αναμενόμενου ακροατηρίου, στοιχεία γενικού διευθυντή και διευθυντών, οργανόγραμμα θέσεων κ.ά.) και το τρίτο τα προτεινόμενα τεχνικά μέσα και την χρηματοδότηση (υποβολή μελέτης βιωσιμότητας, πληροφορίες για το μετοχικό κεφάλαιο, όπως ονόματα δικαιούχων, ονόματα μετόχων με ή χωρίς δικαίωμα ψήφου, για τα δάνεια, περιγραφή άλλων δραστηριοτήτων της αιτήσασας εταιρείων σχετικών με τα ΜΜΕ κ.ά.).
Μαζί με την αίτηση θα πρέπει να υποβάλλονται:
• σύντομο βιογραφικό και ιστορικό σημείωμα των συμβούλων, διευθυντών και άλλων αξιωματούχων, συντελεστών προγραμμάτων και βασικών δημοσιογράφων του σταθμού∙
• τεχνική μελέτη των εγκαταστάσεων των τηλεοπτικών θαλάμων, εκπονημένη από προσοντούχο επιστήμονα, εγγεγραμμένο στο μητρώο του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου στον κλάδο της Ηλεκτρονικής Μηχανικής και της Μηχανικής της Πληροφορικής∙ και
• τεχνική μελέτη των εγκαταστάσεων του δικτύου εκπομπής.
Για την αξιολόγηση της αίτησης, η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου θα λάβει υπ’ όψιν της την πληρότητα και την ποιότητα του προγράμματος, τις γνώσεις, την πείρα, την ικανότητα και την αριθμητική επάρκεια του τακτικού προσωπικού, την προγραμματική δέσμευση της αιτήσασας εταιρείας να εξασφαλίσει την πολυφωνία στα προγράμματα και τις εκπομπές της και τη μεγαλύτερη δυνατή πρόσβαση σε αυτές, τη δημοσιογραφική και δημιουργική ανεξαρτησία των δημοσιογράφων και άλλων δημιουργών και την ρύθμιση των όρων απασχόλησης των συντακτών και άλλων εργαζομένων με συλλογική σύμβαση εργασίας, την τεχνική αρτιότητα του σταθμού και την οικονομική βιωσιμότητά του, τον ελάχιστο χρόνο εκπομπών και την χρονική κατανομή τους εντός 24ώρου κ.ά. Η αίτηση, εν τέλει, θα αξιολογηθεί είτε ως πλήρης, είτε ως ελλιπής, οπότε η αιτήσασα εταιρεία θα ενημερωθεί γραπτώς για τα στοιχεία, που λείπουν, είτε ως μη ικανοποιητική, οπότε θα απορριφθεί. Στην περίπτωση, που η αίτηση είναι ελλιπής, τα ζητηθέντα στοιχεία θα πρέπει να υποβληθούν εντός ενός μήνα από την ημερομηνία, που φέρει η επιστολή – ενημέρωση, ειδάλλως η αίτηση θα θεωρηθεί ως μη ικανοποιητική και θα απορριφθεί.
Η διάρκεια ισχύος της άδειας είναι 10 έτη, αν και τεκμαίρεται ότι έχει λήξει, αν ο αδειούχος τηλεοπτικός οργανισμός διακόψει την λειτουργία του για 3 συνεχόμενους μήνες. Πρόκειται περί προσωποπαγούς άδειας, γι’ αυτό απαγορεύεται οιαδήποτε τροποποίηση στο ιδρυτικό έγγραφο ή καταστατικό της αδειούχου εταιρείας, καθώς και οιαδήποτε μεταβίβαση ή άλλη σχετική με τις μετοχές της συναλλαγή, χωρίς την εκ των προτέρων συγκατάθεση της Αρχής.
ΙV. Καταβολή Τελών και Απαιτούμενα Πιστοποιητικά
Τα τέλη, που θα πρέπει να καταβάλλονται ετησίως προς την Αρχή, είναι τα εξής:
• €51.400,00 για έκαστη τηλεοπτική εκπομπή παγκύπριου τηλεοπτικού οργανισμού και
• €12.000,00 για τοπικό τηλεοπτικό οργανισμό. Περαιτέρω, καταβάλλεται, επίσης, ετησίως το 0,5% των εσόδων από διαφημίσεις ή οπτικοακουστικές εμπορικές ανακοινώσεις.
Πριν την ενεργοποίηση άδειας για λειτουργία τηλεοπτικού σταθμού απαιτείται να εξασφαλιστούν τα αναγκαία πιστοποιητικά και/ή άδειες από τις αρμόδιες αρχές, βάσει του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, του περί Οδών και Οικοδομών Νόμου, της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Κύπρου, του Τμήματος Δημοσίων Έργων και του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων, ώστε να διασφαλιστεί η άρτια κατάσταση των κτιριακών και τεχνικών εγκαταστάσεων του σταθμού. Επιπλέον, απαιτείται η προσκόμιση χαρτών πεδιοκάλυψης από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων.
Το παρόν άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί νομική συμβουλή. Για περισσότερες πληροφορίες επί του θέματος και την παροχή εξειδικευμένης νομικής συμβουλής επικοινωνήστε με το δικηγορικό γραφείο Αντώνης Πασχαλίδης & Σία ΔΕΠΕ (τηλ.22661661, email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.).